Hoe breng je normen en waarden in gezin?

Een samengesteld gezin komt altijd voort uit een ingrijpende gebeurtenis, scheiding of overlijden van een ouder. De vorming van het nieuwe gezin brengt opnieuw een ingrijpende verandering met zich mee. Dit kan zijn op het gebied van de levensstijl van een gezin, loyaliteitsproblemen, bloedband naast stiefband, of de normen en waarden in een gezin.

Binnen een gezin groeien normen en waarden vanzelf, door de opvoeding van de ouders en de ervaring van het opgroeien met elkaar. Dit gebeurt echter niet bij een samengesteld gezin. In een samengesteld gezin moeten normen en waarden daadwerkelijk inzichtelijk worden gemaakt voor alle gezinsleden, om ervoor te zorgen dat ieder lid van het gezin de normen en waarden zo snel mogelijk eigen maakt. Antwoord op de vaak terugkerende vraag: “hoe voed je op in een samengesteld gezin”, is dat de biologische ouder de waarden bewaakt en biologische ouder en stiefouder samen de normen handhaven.

Sociaal-emotionele conflicten komen vaak voort uit waardeconflicten. Waarden maken deel uit van iemands identiteit, en worden ontwikkeld in een langdurig socialisatieproces (binnen familie, school, werk etc..). We onderscheiden een drietal waarden:

• morele of kernwaarden (eigen identiteit);
• hoofdwaarden (diepe overtuiging bijv. politiek die gedrag aanstuurt);
• operationele waarden (dagelijkse omgang en gedrag)

STIEFenCO helpt met normen en waarden in gezin!

Om samengestelde te helpen met het inzichtelijk maken van de normen en waarden, om deze over te brengen op de kinderen, staat hieronder een voorbeeldlijst van normen en waarden in een gezin. Deze lijst bevat de essentiële normen en waarden, zodat een nieuw gezin binnen korte tijd een hecht gezin worden.

1. Norm: Als de trein, tram of bus aankomt, wacht je even tot de mensen uitgestapt zijn, alvorens zelf in te stappen.
   Waarde: Geduld
2. Norm: Als je in- en uit de lift stapt, groet je netjes de anderen in de lift.
   Waarde: Vriendelijkheid, Beleefdheid
3. Norm: Als iemand achter je in de rij voor de kassa maar één artikel wil afrekenen, terwijl jij een hele kar vol hebt, vraag je of die persoon even voor wilt.
   Waarde: Vriendelijkheid
4. Norm: Spullen die op de trap liggen meenemen naar boven.
   Waarde: Veiligheid, behulpzaamheid
5. Norm: Je staat op voor ouderen of zwangere vrouwen, bijv, in het openbaar vervoer.
   Waarde: Respect voor ouderen / anderen
6. Norm: Als de kassière je teveel geld teruggeeft, dan zeg je dat en geef je dat weer terug.
   Waarde: Eerlijkheid
7. Norm: Als iemand je de weg vraagt, help je die persoon door het te uit te leggen.
   Waarde: Behulpzaamheid
8. Norm: Als je het niet met iemand eens bent, ga je niet gelijk schelden of slaan.
   Waarde: Verdraagzaamheid, Zelfbeheersing
9. Norm: Als je zegt dat je iemand helpt, dan doe je dat ook.
   Waarde: Trouw
10. Norm: Als iemand, een meerdere bijvoorbeeld, je opdraagt wat te doen, dan doe je dat.
    Waarde: Gehoorzaamheid
11. Norm: Als een oudere valt, help je hem of haar overeind.
    Waarde: Behulpzaamheid
12. Norm: Iemand uitlachen is niet leuk.
    Waarde: Respect voor anderen
13. Norm: Als je iets van iemand hebt geleend, dan geef je dat ook weer terug.
    Waarde: Verantwoordelijkheid, Respect voor andermans spullen
14. Norm: Als je een verkering hebt, ga je niet met een ander zoenen.
    Waarde: Trouw, Respect voor de ander
15. Norm: Als je in de lift staat, laat je geen windjes.
    Waarde: Beleefdheid, Rekening houden met anderen
16. Norm: Als iemand bij het stoplicht even voor wil met de auto, dan laat je die persoon voor.
    Waarde: Vriendelijkheid
17. Norm: Als iemand geld opneemt, hou je afstand.
    Waarde: Respect voor privacy
18. Norm: Als iemand je helpt met iets, bedank je die persoon.
    Waarde: Dankbaarheid, Beleefdheid
19. Norm: Je houdt de deur open voor degene achter je.
    Waarde: Beleefdheid, Behulpzaamheid
20. Norm: Wanneer je je kind ziet of je partner, kus of knuffel je die.
    Waarde: Liefde

1. Norm: Wanneer je aan het werk bent, ga je niet urenlang privé bellen.
   Waarde: Gehoorzaamheid
2. Norm: Als je iets ergens van vindt, mag je dat gewoon zeggen.
   Waarde: Vrijheid van meningsuiting
3. Norm: Je houdt hierbij echter wel rekening met de gevoelens van anderen.
   Waarde: Respect voor anderen, Mededogen
4. Norm: Wanneer je ziet dat iemand geld laat vallen, zeg je dat tegen die persoon.
   Waarde: Eerlijkheid
5. Norm: Wanneer degene naast je allemaal muntjes laat vallen, help je ze even op te rapen.
   Waarde: Behulpzaamheid
6. Norm: Je gooit geen afval uit je auto.
   Waarde: Respect voor het milieu

27. Norm: Als je ergens niet mag roken, dan doe je dat niet.
    Waarde: Gehoorzaamheid, Respect voor anderen
28. Norm: Ik mag gaan en staan waar ik wil.
    Waarde: Vrijheid
29. Norm: Ouderen spreek je met “u” aan.
    Waarde: Beleefdheid, Respect
30. Norm: Wanneer iemand bij je op bezoek komt, biedt je iets te drinken aan.
    Waarde: Beleefdheid, Vriendelijkheid
31. Norm: Als je je aan iemand voorstelt, geef je die persoon een hand.
    Waarde: Gelijkwaardigheid, Beleefdheid, Respect
32. Norm: Als je in de trein zit, draai je gaan harde muziek.
    Waarde: Respect voor anderen / orde
33. Norm: Als je de kans hebt iemand te helpen, dan doe je dat.
    Waarde: Behulpzaamheid
34. Norm: Als je hard werkt, verdien je geld en kun je lekker op vakantie.
    Waarde: Geld verdienen, Geluk, Plezier
35. Norm: Je eet niet iedere dag patat.
    Waarde: Gezondheid
36. Norm: Als je op een scooter rijdt, doe je een helm op.
    Waarde: Veiligheid
37. Norm: Je slaat je hond niet.
    Waarde: Respect voor dieren
38. Norm: Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.
    Waarde: Gelijkwaardigheid, Religie
39. Norm: Je draait midden in de nacht geen harde muziek, terwijl de buren liggen te slapen.
    Waarde: Respect voor anderen
40. Norm: Als je iets gestolen hebt, dan wordt je daarvoor gestraft.
    Waarde: Rechtvaardigheid