De positie van de stiefouder

Je komt je nieuwe liefde tegen, maar hij/zij  heeft al kinderen. Dus je wordt stiefouder. Wat nu? Alle stiefouders beginnen met veel energie aan hun nieuwe plek binnen een gezin. De rol van de stiefouder is niet altijd makkelijk vol te houden en het begrip ‘stief’ roept van zichzelf al weerstand op. Het beeld van de boze stiefmoeder is door diverse sprookjes op ons netvlies gebrand. Hoe ontsnap je als stiefouder (en dan vaak stiefmoeder) aan dit beeld? Waar moet je op letten en wat zijn valkuilen van het stiefouderschap?

Moeilijkheden voor stiefouders

De rol van de stiefouder is een belangrijke, maar daardoor ook een hele moeilijke. Het stiefgezin ontstaat na scheiding of na overlijden, waarbij de ex, de weduwe of weduwnaar een nieuwe partner vindt. De rol van stiefouder ontstaat wanneer de vader/de moeder van een gezin een nieuwe relatie aangaat. Een stiefouder wordt vaak geconfronteerd met dubbele standaarden. Voorbeeld: er wordt van een stiefmoeder verwacht dat ze een moederrol vervult voor de stiefkinderen. En tegelijkertijd wordt ze niet als moeder gezien, vanwege de aanwezigheid van een biologische moeder. Dit maakt het er niet makkelijker op en kan problemen opleveren voor de stiefmoeder, de kinderen en de partner. De stiefmoeder mist veelal begrip voor deze complexe situatie, aangezien zij het relatieprobleem niet zelf onderkent. De stiefmoeder heeft immers het idee dat zij er alles aan doet om voor een nieuw harmonieus samengesteld gezin te zorgen.

De valkuilen voor stiefouders

Er zijn veel voorkomende valkuilen waar stiefouders instappen. Deze valkuilen zien wij vaak terug in de praktijk. De meest voorkomende valkuilen zijn:

• De stiefouder wil het te goed doen in een te korte tijd. Hierbij denken m.n. stiefmoeders dat zij zo snel mogelijk een gelukkig en harmonieus gezin moeten vormen. Uit onderzoek is echter gebleken dat het bereiken van een nieuw evenwicht tot wel zeven jaar kan duren.
• De stiefouder neemt onbedoeld en onbewust minder goed zijn/haar plek in als steunouder.
• Ook ontstaat de neiging om eigen wensen en behoeften te onderdrukken. Alles voor het gelukkige gezin.
• De negatieve gevoelens worden  een tijdlang weggestopt om escalaties in het nieuwe gezin te voorkomen.
• Stiefouders denken regelmatig dat zij het niet aankunnen om zijn/haar unieke plek te vervullen. Deze onzekerheid is heel normaal.
• Het komt voor dat m.n. de stiefmoeder zich te sterk richt op de stiefkinderen. Hierin is de gedachte dat de relatie met een nieuwe partner pas goed is als ze een moeder zijn voor de kinderen. De kinderen vinden het echter vaak belangrijker dat de relatie met hun vader goed is.

De stiefmoeder en haar kinderwens

Stiefmoeders hebben meestal een eigen kinderwens. Bij 1 op de 3 samengestelde gezinnen worden gezamenlijke kinderen geboren. Dit geeft de mogelijkheid om de stiefkinderen te betrekken bij gezinsactiviteiten, om zo de band in het gezin te versterken. Denk hierbij aan het gezamenlijk verzinnen van een naam voor het nieuwe kind en het uitzoeken van geboortekaartjes.

Do’s voor de stiefouder

Om je als nieuwbakken of leergierige stiefouder op weg te helpen in je rol, hebben wij onderstaand een aantal tips voor je op een rijtje gezet:

1. Houd de communicatie open en eerlijk. Beschaafdheid en tact zijn erg belangrijk. Kinderen kopiëren het gedrag van ouders.
2. Geef de kinderen de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie. Toon inzet en probeer een afwachtende houding te vermijden.
3. Houd regelmatig een gesprek met het hele gezin. Bespreek hier wat er goed gaat en wat beter kan. Probeer geen beschuldigende toon aan te nemen.
4. Zorg ervoor dat je als stiefouder de ruimte geeft aan de relatie met de biologische ouder.
5. Neem de tijd voor activiteiten met je stiefkinderen, probeer ook tijd te maken voor één op één contact.
6. Zorg voor een goede relatie met je partner. Werk aan een goede relatie en doe samen leuke dingen (qtime).
7. Leer van conflicten en moeilijkheden en probeer herhaling te voorkomen.
8. Neem ook voldoende tijd voor jezelf. Maak bij voorkeur tijd vrij voor iets waar je energie van krijgt.

Dont’s voor de stiefouder

Om je als stiefouder in je rol te behoeden voor bekende valkuilen geven wij je een aantal simpele tips om problemen te voorkomen:

1. Denk niet dat het vanzelf gaat, omdat jij en je partner van elkaar houden.
2. Probeer te vermijden dat je in paniek raakt bij problemen. Stiefgezinnen zijn conflict gevoelig.
3. Denk niet dat je als stiefouder alleen de verantwoordelijkheid draagt voor het gezinsgeluk. Deel de verantwoordelijkheden.
4. Maak nooit in aanwezigheid van de kinderen ruzie over de kinderen. Dit voedt schuldgevoelens en stress.
5. Bekritiseer nooit de ‘andere’ biologische ouder voor je kinderen.
6. Aarzelen om hulp te vragen. Binnen Nederland zijn voldoende stichtingen en professionele hulpverleners die kunnen helpen bij problemen. Voor contact met ons, klik hier.