Narcisme en narcisten verander je niet .. maar wél de invloed op jezelf

(Leestijd: 5 minuten)

Lieve lezer,

Omgaan met een narcist of met een narcistische persoonlijkheidsstoornis (*) is heftig en voor een samengesteld gezin zelfs zwaar te noemen. Zwaar omdat de problemen en uitdagingen van een samengesteld gezin al een behoorlijke stempel kunnen drukken op het gezinsleven.
De kenmerken van een stiefgezin raken veelal de emotie en laat dit nu net ook hét werkterrein van de narcist zijn. Voor het omgaan met narcisme (binnen jullie gezin of bij je ex-partner), is het belangrijk je er zo spoedig mogelijk tegen te wapenen.

Tijdens onze coaching komen wij veelvuldig narcisme tegen. Om je op weg te helpen, hebben wij op onze website ruimte ingeruimd voor deze problematiek. Wij hopen dat je ermee geholpen bent.

Warme groet team Stief & Co

Narcisme en een narcistische persoonlijkheidsstoornis (*) zijn zeer complex. Het gaat vooral om zwaar emotioneel misbruik. Om geheel in de macht van de narcist te komen, breekt hij zijn slachtoffer(s) geestelijk af.

Vaak heeft het als gevolg:

• verlies aan identiteit en gebrek aan zelfvertrouwen
• afhankelijkheid en onzekerheid
• op je tenen lopen om de narcist ter wille te zijn
• depressie, angst, slapeloosheid
• weerloos, uitgeput en leeg zijn
• tot uiteindelijk het narcistisch slachtoffer syndroom

De uitermate charmante, spontane en humoristische narcist, het is een wolf in schaapskleren. De stap van Dr. Jekyll naar Mr. Hyde. Waar in dit  artikel mannelijk staat kan ook als vrouwelijk worden gelezen. (*) Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is voortdurend en overheersend, en hierdoor ernstiger dan narcisme.

De meest voorkomende kenmerken van narcisme:

• Gaslighten
  Een vorm van psychologisch misbruik waarbij de geest zodanig wordt gemanipuleerd, dat het slachtoffer het zelfvertrouwen verliest en twijfelt aan zijn eigen geheugen, waarnemingen en gezond verstand.

• Emotioneel misbruik
  Van chantage, silence treatment, het opwekken van medelijden, hatelijkheden tot aan minachting. Het is het projecteren van de enorme onzekerheid en de gevolgen van hechtingsproblematiek van de narcist op zijn slachtoffer.

• Geen emoties, empathie of geweten kennen
  De narcist verafschuwt emotie en verbergt zich achter een uitermate charmant en sociaal masker. Misleidend voor de omgeving. De narcist wil volkomen autonoom blijven en op geen enkele manier beïnvloed of geraakt worden door iets of iemand anders. De narcist ontloopt emotionele of serieuze gesprekken door pathologische leugens.

• Pathologisch liegen
  De narcist liegt bewust met als doel zich beter en groter voor te doen dan hij werkelijk is. Het valt uiteindelijk op door tegenstrijdigheden; een niet-kloppend gezinsverhaal, een dubbelleven of een onjuist ideaalbeeld schetsend van een zogenaamde perfecte carrière. Het liegen gaat zover dat ook herinneringen uit leugens bestaan.

• Grootheidswaanzin en verering
  Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis voelen zich vele malen beter dan anderen, zijn superieur (dit uit zich nog wel eens in extreme prestaties) en hebben de neiging om ‘gelijkwaardigen’ te adoreren en op een voetstuk te plaatsen. De logica hiervan is wanneer iemand die dichtbij staat als perfect beoordeeld wordt, die perfectie ook op de narcist afstraalt.

• Enorme behoefte aan controle
  De narcist wil autonoom zijn en niet afhankelijk van een ander. In plaats van een behoefte of een voorkeur uit te spreken, manipuleren en orkestreren zij mensen en gebeurtenissen zodanig dat de uitkomst voor hen het meest gunstig is.

Het oplossen van ruzies en conflicten is niet iets dat bij de narcist past. Het is juist daarom, dat je jezelf moet aanpassen in plaats van de verwachting te hebben door praten er samen uit te komen. Met veel zorg, aandacht of liefde kun je de narcist niet veranderen of tot andere gedachten brengen. Als de narcist onderdeel is van je gezin of je ex-partner betreft, zul je altijd met hem in verbinding blijven. Het is juist hierom van belang waar mogelijk los te komen van de narcist.

• Vraag je niet langer meer af waarom je niet kunt doordringen tot de narcist. Vraag je niet langer meer af of jij nu gek bent. Een narcist denkt en voelt totaal anders dan niet-narcisten. Stel je verwachtingen bij!!
• Accepteer de wetenschap dat narcisme nooit over zal gaan. De enige manier om met narcisme om te gaan is jezelf veranderen. Verander jouw beeld en vooral hoe je reageert op de narcist!
• Speel het spel niet meer mee en geef grenzen aan en zeg ook nee. Laat je niet uitlokken en breek het gesprek direct af als emotioneel misbruik dreigt.
• Is de narcist een dierbare en kun je hem niet uit je leven verbannen, blijf corrigeren en laat weten dat dit niets zegt over het minder houden van hem.

Al eerder spraken wij over de zware emotionele dobber als een samengesteld gezin te maken krijgt met problemen en uitdagingen. Wij noemen er een aantal die ook het terrein van de emotie zijn:

• bloedband (onvoorwaardelijk) versus de stiefband (voorwaardelijk);
• loyaliteitsconflicten;
• bloedwrok (druk op relatie door kritiek op elkaars kinderen);
• een samengesteld gezin heeft vaak verlies door scheiding als fundament waardoor schuldgevoel meespeelt.

Komt hier ook nog het omgaan met narcisme bij, moet je (alleen én samen) van goede huize komen om hiermee om te gaan. Zorg dat je met hulp autonomer wordt en stevig in de schoenen staat op de  bovengenoemde vier kenmerken.

Stap voorbij de schaamte!!
Slachtoffer zijn van een narcist kan iedereen overkomen. Verberg het niet en probeer er zoveel mogelijk over te praten, uiteraard als het voor jou goed is en goed voelt.

NB: binnen Stief & Co hebben op dit moment Marianne en Mariël de meeste ervaring met en kennis over narcisten en narcisme.